Σε «πρεσβευτή», του φυσιολατρικού τουρισμού στην Κρήτη αναδεικνύεται το φαράγγι της Σαμαριάς στα Χανιά καθώς σύμφωνα με έρευνα του Παρατηρητηρίου Τουρισμού αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης επισκεπτών, εκτός από περιοχή ιδιαίτερα φυσικού κάλλους, και συμβάλει στην τουριστική και κατ’ επέκταση οικονομική ανάπτυξη τόσο της ευρύτερης περιοχής όσο και ολόκληρης της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων.
 
Πενταετία με ρεκόρ επισκεπτών
Είναι χαρακτηριστικό ότι την πενταετία 2018- 2022, το φαράγγι της Σαμαριάς επισκέφθηκαν 634.285 πολίτες και αν δεν υπήρχαν οι περιορισμοί της πανδημίας, κυρίως το 2020, ο αριθμός αυτός θα ήταν πολύ μεγαλύτερος.
Κατά το 2022 μάλιστα η επισκεψιμότητα σημείωσε ρεκόρ πενταετίας καθώς το φαράγγι επισκέφθηκαν 168.593 άτομα.
 
Οι αριθμοί
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Τουρισμού, το 2018 επισκέφθηκαν το φαράγγι της Σαμαριάς 155.396 άτομα, το 2019 οι επισκέπτες ήταν 159.051 άτομα, το 2020 με τις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς της πανδημίας 56.287.
Το 2021 το φαράγγι επισκέφθηκαν 94.985 άτομα και το 2022 σημειώθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός επισκεπτών της πενταετίας, 168.593 άτομα.
 
Εποχικός, αλλά ισχυρός προορισμός
Η επίσημη περίοδος λειτουργίας του φαραγγιού κάθε χρόνο είναι από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο. Το φαράγγι κλείνει σε περιπτώσεις που υπάρχει κίνδυνος για την ασφάλεια των επισκεπτών, όπως καύσωνας και ακραία καιρικά φαινόμενα.
 
Επιλέγουν Κρήτη για το φαράγγι
Η ανάλυση των δεδομένων από το Παρατηρητήριο Τουρισμού έδειξε ότι το 21,8% των επισκεπτών επηρεάστηκαν πολύ ή καθοριστικά από την ύπαρξη του φαραγγιού Σαμαριάς όταν επέλεξαν να επισκεφθούν την Κρήτη. Αυτό δείχνει για άλλη μια φορά ότι το σημείο αποτελεί «κεφάλαιο» για την Κρητική οικονομία αφού αποτελεί σημαντικό λόγο για μέρος των επισκεπτών να επιλέξουν την Κρήτη για τις διακοπές τους. Η πλειοψηφία των επισκεπτών κυμαίνεται στο ηλικιακό εύρος των 20 έως 50 ετών, καθώς έξι στους δέκα ανήκουν σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, το ποσοστό ανδρών – γυναικών επισκεπτών είναι 50-50 , ενώ έξι στους δέκα είναι απόφοιτοι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το 62% των επισκεπτών δηλώνει εισόδημα από 10000 έως 45000 ευρώ.
 
Η πρώτη γνωριμία με το φαράγγι
Ενημερωμένοι για τη Σαμαριά πριν το ταξίδι τους φαίνεται να ήταν η πλειοψηφία των επισκεπτών. Οι πληροφορίες προέρχονται κυρίως από το ίντερνετ σε ποσοστό 50,1% και από φίλους και συγγενείς που το έχουν επισκεφθεί στο παρελθόν σε ποσοστό 40,1%. Η πλειοψηφία με ποσοστό 58,3% ωστόσο δε γνώριζε ότι το φαράγγι της Σαμαριάς έχει ανακηρυχθεί μνημείο βιόσφαιρας της UNESCO (Biosphere Reserve) αλλά το 53,9% γνώριζε για τα προστατευόμενα είδη του πάρκου.
 
Το 67,3% των τουριστών που επισκέφθηκαν φέτος τη Σαμαριά το έκαναν για πρώτη φορά ενώ το 32,7% έχουν επισκεφθεί το πάρκο στο παρελθόν ενώ οι περισσότεροι δηλώνουν ικανοποιημένοι από την τιμή του εισιτηρίου εισόδου.
 
Ικανοποίηση και «πιλότος» για ορειβατικό τουρισμό
Θετικές αξιολογήσεις κέρδισε η Σαμαριά σχεδόν σε όλους τους τομείς, με τους επισκέπτες να μένουν σαφώς ικανοποιημένοι. Η πλειοψηφία των επισκεπτών απάντησε ότι θα πρότεινε την επίσκεψη του εθνικού πάρκου σε συγγενείς και φίλους αλλά επίσης φαίνεται ότι μια μερίδα επισκεπτών κινητοποιήθηκε μετά από την επίσκεψη στη Σαμαριά και θα ήθελε να ακολουθήσει και άλλες ορειβατικές διαδρομές είτε μέσα στον πυρήνα του πάρκου είτε στα ευρύτερα του όρια.
 
Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ -ΜΠΕ ο διευθυντής του ΜΑΙΧ Γιώργος Μπαουράκης, «από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι το φαράγγι, μπορεί να λειτουργήσει ως κόμβος ανάπτυξης της ενδοχώρας, με εναλλακτικές μορφές τουρισμού που μπορούν να λειτουργήσουν ως αντίβαρο στον μαζικό τουρισμό του βόρειου άξονα δίνοντας ζωή στην ενδοχώρα.
 
«Θωρακίζουν» το φαράγγι
Στο πλαίσιο της προστασίας του, το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων, σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης, συμμετέχουν στο ερευνητικό έργο TREEADS το οποίο χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα HORIZON 2020. Στόχος του έργου είναι να μελετήσει το ενδεχόμενο πυρκαγιάς μέσα στον πυρήνα του πάρκου. Λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής, θα γίνουν προσομοιώσεις και θα προταθούν σενάρια για τη βέλτιστη δυνατή πρόληψη και αντιμετώπιση της με χρήση νέων τεχνολογιών και μη επανδρωμένων ιπτάμενων οχημάτων ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος και η τόσο για τους επισκέπτες όσο και για το ίδιο το πάρκο.
 
Η επισκεψιμότητα στο φαράγγι της Σαμαριάς έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης από το Παρατηρητήριο Τουρισμού του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων, σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης, τη Διεύθυνση Δασών Χανίων και το Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς ο οποίος ενσωματώθηκε στον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. και λειτουργεί πλέον σαν Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Σαμαριάς  από το 2013.
 
Τα στοιχεία αξιολογήθηκαν από τον διευθυντή του ΜΑΙΧ Γιώργο Μπαουράκη, τον καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης Κώστα Ζοπουνίδη και τον ερευνητή του ΜΑΙΧ Γιώργο Φακωτάκη.

ΑΠΕ-ΜΠΕ