Connect with us

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ανανεωμένο επανακυκλοφορεί το Λεξικό Αρχαϊστικών Φράσεων του Δημ Τσιρόγλου με 3300 εκφράσεις και λόγιες λέξεις

Ένα λεξικό που αντέχει να συγκριθεί με τις μηχανές αναζήτησης, όπως είναι η Google και η Υahoo και να υπερέχει έναντι αυτών στα… σημεία τεκμηρίωσης, ξανασυστήνεται μετά από 23 χρόνια στο ελληνικό κοινό.

   Το Λεξικό Αρχαϊστικών Φράσεων της νέας ελληνικής γλώσσας του Δημήτρη Τσιρόγλου από την Θεσσαλονίκη που περιλαμβάνει 3300 λόγιες λέξεις και εκφράσεις που χρησιμοποιούνται και σήμερα, είχε εκδοθεί για πρώτη φορά το 2000, με κριτικές των Ντίνου Χριστιανόπουλου και Βασίλη Ραφαηλίδη.

    Ο συγγραφέας- δημοσιογράφος-δοκιμιογράφος Βασίλης Ραφαηλίδης που έφυγε από την ζωή λίγο καιρό μετά την κυκλοφορία του λεξικού, το είχε χαρακτηρίσει μάλιστα «το πιο παράδοξο λεξικό που θα ήταν δυνατό να υπάρξει».

   «Δεν μπορούσα να φανταστώ», έγραψε, «πως ένας άνθρωπος θα ήταν δυνατό να ασχοληθεί με ένα τόσο αυστηρά επιστημονικό πρόβλημα, με τόσο άψογα επιστημονικό τρόπο. Ο συγγραφέας είχε την ιδιοφυώς απλή ιδέα να ψάξει και να βρεί στα νεοελληνικά κείμενα όχι μόνο τις κοινόχρηστες αρχαιοελληνικές λέξεις, αλλά τις φράσεις εκείνες που τις χρησιμοποιούμε χωρίς να ξέρουμε από που κατάγονται. Αυτό το υπέροχο λεξικό είναι μια καθαρή απόλαυση ακόμα κι όταν διαβάζεται σαν κοινό ανάγνωσμα…» κατέληγε ο Β.Ραφαηλίδης ενώ ο Θεσσαλονικιός ποιητής το συνιστούσε ανεπιφύλακτα «σε όσους πιστεύουν ότι η ελληνική γλώσσα εξακολουθεί να είναι πλούσια γιατί χρησιμοποιεί στοιχεία κι από παλαιότερες περιόδους της ελληνικής γραμματείας».

   Ελληνικές φράσεις που ακούγονται περισσότερο από 25 αιώνες

    Αν και ο αναγνώστης δεν το αντιλαμβάνεται αμέσως, το Λεξικό συμπυκνώνει την διαχρονικότητα της ελληνικής γλώσσας καθώς εκατοντάδες απ αυτές τις εκφράσεις επέζησαν περισσότερο από 25 αιώνες και χρησιμοποιούνται απαράλλακτες στον ελλαδικό χώρο.

   Το Διαδίκτυο και οι λανθασμένες ερμηνείες αρχαϊστικών φράσεων που φιλοξενούνται σε διάφορες ψηφιακές πλατφόρμες αποτέλεσαν για τον ερευνητή- επιμελητή κειμένων Δημήτρη Τσιρόγλου την εκ νέου αφορμή να επανεκδόσει για τρίτη φορά το Λεξικό του, συμπεριλαμβάνοντας νέο κατά 30% υλικό καθώς και να εμπλουτίσει ένα ευρετήριο με στερεότυπες φράσεις της λατινικής, κυρίως αυτές που χρησιμοποιούνται συχνά στο ελληνικό λημματολόγιο πχ de facto, de Jure, ad hoc για τις οποίες υπάρχει αντίστοιχη ελληνική.

   Η πλειονότητα των φράσεων, συμπεριλαμβανομένων και των νέων που προστέθηκαν, είναι εκφράσεις που δεν γνωρίζουμε την προέλευση και την σημασία τους. Πολλοί χρησιμοποιούν στην καθομιλουμένη π.χ. την φράση «γνωρίζω το θέμα εξ απαλών ονύχων» θέλοντας να πουν ότι το γνωρίζουν επιφανειακά. Στην πραγματικότητα λένε λανθασμένα το ακριβώς αντίθετο. Γιατί όταν κάποιος λέει «γνωρίζω το θέμα εξ απαλών ονύχων» σημαίνει ότι το γνωρίζει καλά, δηλαδή από παλιά και σε βάθος, από… τότε που τα νύχια του βρέφους είναι τρυφερά, απαλά.

   Στην έρευνα για την ετυμολογία και την προέλευση της συγκεκριμένης φράσης ο Δ.Τσιρόγλου σημειώνει μάλιστα στο Λεξικό του, ότι κακώς πολλοί υποστηρίζουν ότι προήλθε από την αντίστοιχη λατινική καθώς και ο Κικέρωνας σε έργο του στα λατινικά χρησιμοποιεί την φράση γραμμένη στα ελληνικά.

   Ζει χύτρα, ζη φιλία;

   Tι θα πει η φράση ζει χύτρα, ζη φιλία; τι είναι ο επιμενίδειος ύπνος; και τι εννοούμε όταν λέμε εάν το άλας μωρανθή ; Γιατί ο Αρχιμήδης αναφώνησε το Εύρηκα εύρηκα και γιατί δος μοι πα στω και ταν γαν κινάσω; Τι θα πει δια γυναικός πηγάζει τα κρείττοναγαία πυρί μειχθήτωασκαρδαμυκτί; Τι ακούει καποιος απ’ τα εξ αμάξης; Τι θα πει εν χρωΑυθωρεί και παραχρήμα; Πότε οψόμεθα ες Φιλίππους; Και σε ποιον βασιλιά είπε η Πυθία αργυραίς λόγχαις μάχου και πάντων κρατήσεις; Τι συνήθως υπονοούμε σήμερα όταν λέμε την ίδια φράση;

   Πίσω από κάθε αρχαία έκφραση υπάρχει μια συστηματική έρευνα για την ετυμολογία και την προέλευση «άλλοτε εύκολη κι άλλοτε δύσκολη» καθώς ο συντάκτης του Λεξικού ακολουθεί μεθοδικά το «και τούτο ποιήσαι κακείνο μη αφιέναι».

   Η γνωστή φράση «κακήν κακώς» λέει ο ίδιος μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ υπήρξε απρόσμενης δυσκολίας αφού η προέλευσή της μετά από έρευνα πέντε μηνών στάθηκε σχεδόν αδύνατη αλλά προσδιορίστηκε τουλάχιστον η χρήση της στο κείμενο των Τρωάδων και της Μήδειας του Ευρυπίδη καθώς και σε κείμενα των Αριστοφάνη, Σοφοκλή κ.α.

   Ο κ Δ.Τσιρόγλου έχει εντοπίσει πάντως για εκατοντάδες αρχαϊστικές φράσεις την πηγή προέλευσης. Αναφέρει αν υπάρχει η αντίστοιχη λατινική. Παρουσιάζει εφόσον υπάρχουν άλλες μορφές με τις οποίες εμφανίζεται η φράση ως επιβίωμα. Όμφακές εισίν…λέει ο Αίσωπος.«¨Οσα δεν φτάνει η αλεπού… λέμε σήμερα για τον ίδιο μύθο.

   Για κάθε φράση-λήμμα του Λεξικού ακολουθεί πιστή απόδοση στη νεοελληνική και επίσης η μεταφορική σημασία αν υπάρχει. Αν η φράση έχει παρερμηνευθεί επισημαίνεται η παρερμηνεία, προσθέτοντας κι ένα παράδειγμα το οποίο έχει αντληθεί από την καθημερινή χρήση της γλώσσας. Παραθέτει επίσης φράσεις (περίπου 150) που σπανίζουν ή έχουν περιπέσει σε αχρηστία ενώ λέγονταν και γράφονταν πριν από την καθιέρωση της κοινής νεοελληνικής ως επίσημης γλώσσας του κράτους δλδ πριν από το 1982 που εγκαταλείφθηκε οριστικά και το πολυτονικό σύστημα.

   Από την Ιλιάδα στους Παρακλητικούς Κανόνες

   Όλες οι εκφράσεις κι όλα τα λήμματα παρατίθενται στο πολυτονικό σύστημα, κατ αλφαβητική σειρά. Όπως επισημαίνεται στην εισαγωγή του λεξικού, «η πλειονότητα των φράσεων έχει επιβιώσει στο διάβα των αιώνων από τα Ομηρικά έπη, κυρίως από την Ιλιάδα (αιέν αριστεύειν, άχθος αρούρης) από τραγωδίες όπως το γνωστό νυν υπέρ πάντων ο αγών ή από τους Νεκρικούς Διαλόγους (ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος) δίνοντας ιδιαίτερη απόχρωση στον προφορικό και γραπτό λόγο. Πολλές, όπως οι φράσεις ες αύριον τα σπουδαία, κτήμα ες αιεί, δις παίδες οι γέροντες, προέρχονται από ιστορικά και φιλοσοφικά συγγράμματα. Άλλες πάλι από την κοινή ελληνιστική όπως οι φράσεις της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης (κατ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν, ελήλυθεν η ώρα, γη της Επαγγελίας κα) ή τους Ψαλμούς του Δαυίδ με γνωστότερη την ως κόρην οφθαλμού. Ένα μεγάλο μέρος προέρχεται από την γλώσσα της Εκκλησίας, την Θεία Λειτουργία και τους Παρακλητικούς Κανόνες: στώμεν καλώς, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή, σοφία πρόσχωμεν κα). Πολλές επίσης και πολύ περιεκτικές είναι όσες προέρχονται από τη λόγια γλώσσα που στηρίζεται στην μεσαιωνική ελληνική πχ εκ του ασφαλούς, επι θύραις, φράσεις στερεότυπες σημειώνει ο κ Τσιρόγλου που αύξησαν τον λεξιλογικό πλούτο της νεοελληνικής καλύπτοντας κενά που η δημοτική δεν μπόρεσε να καλύψει με δικές της λέξεις.

   «Θεωρώ ωραία τη φράση περί λύχνων αφάς (=την ώρα που ανάβουν οι λύχνοι, όταν αρχίζει να νυχτώνει, το σούρουπο) αλλά γράφεται ή ακούγεται ολοένα και λιγότερο» λέει ο κ Τσιρόγλου. «Δεν θέλω- προσθέτει- να χαθεί αυτή η συμπυκνωμένη μορφή λόγου που μπορεί με λίγες λέξεις να λέει πολλά. Πάρτε για παράδειγμα το «αβρόχοις ποσί(ν)»…

   Η διεύρυνση της έρευνας, αποκάλυψε και την διεθνή χρήση τους αφού οι πιο γνωστές -περισσότερες από 30- όπως πχ οι« Αιέν αριστεύειν» , «Εύρηκα»  κοσμούν την είσοδο των μεγαλυτέρων πανεπιστημίων του κόσμου (Υale, Boston College) από την Ιαπωνία και το Κουίνσλαντ της Αυστραλίας έως το Τέξας, την Καλιφόρνια και το Τορόντο ενώ το Γνώθι σαυτόν είναι χαραγμένο πάνω στην καμπάνα του Πάρκου της Ειρήνης στην Χιροσίμα. Διαχρονική και μόνιμη είναι επίσης η χρήση αρχαϊκών φράσεων ως εμψυχωτικές ή δηλωτικές της υπερηφάνειας στο ελληνικό στρατό καθώς απαντώνται κεντημένες σε περισσότερα από 80 εμβλήματα των σωμάτων και των τριών ελληνικών όπλων: Μολών λαβέ, ή ταν ή επι τας, ο Τολμών νικά κ.α.

   Ο πλούτος της ελληνικής γλώσσας είναι κληροδότημα

   Μεγάλο του κίνητρο υπήρξε όπως ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η καταγραφή και η διατήρηση αυτού του πλούτου της ελληνικής γλώσσας με σκοπό να καταλήξει ως κληροδότημα στις νέες γενιές. «Πολλές αρχαϊστικές φράσεις που χρησιμοποιούμε στη νεοελληνική γλώσσα λησμονούνται σήμερα. Η καταγραφή στο βιβλίο επιτρέπει την εύκολη αναζήτηση και ερμηνεία τους. Ένα λεξικό, ας μην ξεχνάμε, έχει πάντα τη χρήση ενός εγχειριδίου…

   «Ευχής έργον θα ήταν, καταλήγει , η χρήση τους να γενικευτεί σε μια προσπάθεια να σταματήσει η αλλοίωση της φυσιογνωμίας της ελληνικής γλώσσας, όχι μόνο απ όσους διαθέτουν γλωσσική ευαισθησία αλλά κι απ όλους όσοι έχουν την τιμή να έχουν ως μητρική τους γλώσσα τη γλώσσα του πνεύματος, της τέχνης και της επιστήμης, την ελληνική».

   Θανάσης Τσίγγανας

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Continue Reading
Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ταινίες Πρώτης Προβολής: Ωδή στους κασκαντέρ, αραχνοφοβία και λυρικός Παρατζάνοφ

Η εντυπωσιακή υποδοχή του κοινού στην ταινία τρόμου των Unboxholics, «Μην Ανοίγεις την Πόρτα», σημειώνοντας μία, πέρα του αναμενόμενου, επιτυχία στα ταμεία των 115 κινηματογράφων που προβλήθηκε, πιάνοντας πάνω από 27.000 εισιτήρια την πρώτη μέρα προβολής της – κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί και τις επόμενες ημέρες λόγω των προπωλήσεων – προσγειώνει απότομα τις πρεμιέρες της πρώτης εβδομάδας του Μαΐου σε τέσσερις. Με δεδομένο και την έξοδο του Πάσχα, δυο είναι από τις καινούργιες ταινίες που μπορούν να συναγωνιστούν το ελληνικό horror, «Ο Κασκαντέρ» με τον Ράιαν Γκόσλινκ και το παιδικό animation «Γκάρφιλντ: Γάτος με Πέταλα». Το ενδιαφέρον της έχει όμως και η γαλλική ταινία τρόμου «Στον Ιστό του Τρόμου», ενώ για τους φανατικούς σινεφίλ υπάρχει και η επανέκδοση του λυρικού αριστουργήματος «Το Χρώμα του Ροδιού», του φημισμένου Σεργκέι Παρατζάνοφ.

Ο Κασκαντέρ

(“The Fall Guy”) Κωμική περιπέτεια, αμερικάνικης παραγωγής του 2024, σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Λιτς, με τους Ράιαν Γκόσλινγκ, Έμιλι Μπλαντ, Άαρον Τέιλορ Τζόνσον, Χάνα Γουάντινγκχαμ, Γουίνστον Ντιουκ, Λι Μέιτζορς, Στέφανι Σου κα.

Αυθεντική χολιγουντιανή – με την καλή έννοια – διασκέδαση και μαζί μία ωδή στους επαγγελματίες κασκαντέρ από τον Ντέιβιντ Λιτς, του αλλόκοτου «Bullet Train» και του κατασκοπικού «Atomic Blonde», ενός σκηνοθέτη ταινιών δράσης και για είκοσι χρόνια με προϋπηρεσία ως κασκαντέρ.

Ταινία που βασίζεται στην καλτ ομότιτλη τηλεοπτική σειρά της δεκαετίας του ’80 με πρωταγωνιστή τον Λι Μέιτζορς, ο οποίος κρατά εδώ ένα μικρό ρόλο τιμής ένεκεν, ενώ είναι φανερό ότι όλοι οι συντελεστές, αν μη τι άλλο, το γλεντούν με την ψυχή τους.

Ένα εκρηκτικό μπλογκμπάστερ και συνάμα ευγενικών προθέσεων φιλμ, στην επιτυχία του οποίου συμβάλλουν και ο σκηνοθέτης, που γνωρίζει πολύ καλά την ψυχολογία του κεντρικού πρωταγωνιστή και η πλούσια παραγωγή, που δεν φείδεται προκειμένου να καλύψει εντυπωσιακά και πειστικά τις σκηνές δράσης, καθώς και οι ηθοποιοί και ειδικά ο Ράιαν Γκόσλινγκ, που μπαίνει στο πετσί του ήρωα, όπως και ο Μπραντ Πιτ στην ταινία του Κουέντιν Ταραντίνο «Κάποτε στο Χόλιγουντ».

Ο Κολτ είναι ένας κασκαντέρ, και όπως συμβαίνει σε όλους τους συναδέλφους του, τον ανατινάζουν, τον πυροβολούν, τον χτυπάνε με αυτοκίνητα, τον ρίχνουν από παράθυρα και τον πετάνε από δυσθεώρητα ύψη, για τη διασκέδαση του κοινού. Έχοντας επιβιώσει από ένα ατύχημα, που παραλίγο να του κοστίσει την καριέρα του, αυτός ο ήρωας – εργάτης του σινεμά και που σκέφτεται να αποσυρθεί, καλείται να εντοπίσει έναν αγνοούμενο κινηματογραφικό αστέρα, που ντουμπλάρει στις επικίνδυνες σκηνές της ταινίας, να λύσει μια σκοτεινή υπόθεση συνωμοσίας και να κερδίσει ξανά τον έρωτα της ζωής του, ενώ συνεχίζει να εργάζεται σαν κασκαντέρ.

Γοητευτική κωμική περιπέτεια, μια σωστή γιορτή των μπλογκμπάστερ και των ψευδαισθήσεων του σινεμά, αλλά και ένα μεγάλο «ευχαριστώ» προς όλους αυτούς τους ανώνυμους εργάτες της κινηματογραφικής βιομηχανίας και ειδικά για τους υποτιμημένους κασκαντέρ. Είναι όμως και μια απολαυστική περιπέτεια δράσης, άψογα κουρδισμένη, χειμαρρώδους ροής και προσεγμένης αφήγησης, με τις καλοδεχούμενες σινεφιλικές αναφορές.

Ο Λιτς, προσφέρει μία απολαυστική έκθεση από τα βασικά κόλπα των κασκαντέρ, όπως τα πυροτεχνήματα, τις φωτιές, τα εκπαιδευμένα σκυλιά, τα περίφημα κυνηγητά αυτοκινήτων, με τα ατυχήματα που κόβουν την ανάσα, τα εικονικά όπλα, τις χορογραφίες μάχης, τις τούμπες στο κενό και άλλα πολλά, φτάνοντας στα όρια της παρωδίας και ταυτόχρονα τοποθετώντας τους χαρακτήρες στο σημείο που πρέπει και με την κατάλληλη ψυχοσύνθεση, ενώ παραπέμπει και σε πολλές γνωστές ταινίες δράσης.

Και είναι τόσο προσηλωμένος στο θέμα του και στον ήρωά του ο Λιτς, που ξεφεύγει από τη γνωστή αυταρέσκεια που τον διακρίνει, για να αποθεώσει τα υπέροχα ακροβατικά και τις επικίνδυνες σκηνές των αφανών ηρώων – κασκαντέρ, ακόμη και εις βάρος της πλοκής, που χρησιμοποιείται περισσότερο ως πρόσχημα, για την ανάδειξη του πυρήνα του θέματός του που δεν είναι άλλο από τους ανθρώπους που πέφτουν στη φωτιά από ύψη που προκαλούν ίλιγγο, μόνο και μόνο για να έχουν οι σκηνοθέτες δυο πλάνα, προς εντυπωσιασμό του κοινού.

Και όλα αυτά χωρίς να χάνει η ταινία το χιούμορ της ή να ξεπέφτει σε χοντράδες ή εξυπνάδες, που θα ευχαριστήσουν τα ταπεινά ένστικτα του κοινού μίας υπερπαραγωγής, αλλά αντιμετωπίζοντας τους ταπεινούς εργάτες της βιομηχανίας του θεάματος, όπως τους αρμόζει, ως απαραίτητους για να βγει το τελικό αποτέλεσμα.

Ο Ράιαν Γκόσλινγκ, ως νέος καθιερωμένος ποπ σταρ, θα βάλει όλο το κέφι του και τη γοητεία του σε πλήρη εφαρμογή, μεταδίδει όλη την αγάπη του προς τους κασκαντέρ, ενώ αποκτά και την πρέπουσα χημεία με την Έμιλι Μπλαντ, η οποία βάζει τη γυναικεία πινελιά και τον ρομαντισμό.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Έχοντας επιβιώσει από ένα ατύχημα που παραλίγο να του κοστίσει την καριέρα του, ένας κασκαντέρ πρέπει να εντοπίσει έναν αγνοούμενο κινηματογραφικό αστέρα, να λύσει μία σκοτεινή υπόθεση συνωμοσίας και να κερδίσει ξανά τον έρωτα της ζωής του.

Στον Ιστό του Τρόμου

(“Infested”) Ταινία τρόμου, γαλλικής παραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Σεμπαστιάν Βανιτσέκ, με τους Τεό Κρίστιν, Σοφία Λεσάφρ, Ζερόμ Νιλ, Λίζα Νιαρκό, Φίνεγκαν Όλντφιλντ κα.

Οι ταινίες τρόμου είναι το πιο δημοφιλές κινηματογραφικό είδος, ίσως μαζί με τα παιδικά animation, καθώς η παραγωγή τους, πολλές φορές ιδιαιτέρως οικονομική, μπορεί να φέρει εύκολο κέρδος, με δεδομένο ότι υπάρχει ένα φανατικό ευρύ κοινό που δύσκολα χάνει ταινία. Οι περισσότερες είναι του σωρού, ενώ ελάχιστες είναι αυτές που πραγματικά αξίζουν και μπορούν να σταθούν και στο κοινό που δεν ελκύεται από τον τρόμο.

Η ταινία του πρωτοεμφανιζόμενου νεαρού σκηνοθέτη Σεμπαστιάν Βανιτσέκ, μία αραχνοφοβία αλά γαλλικά, βρίσκεται σίγουρα μακριά από τις πρώτες κι έχει το ενδιαφέρον της. Ο Βανιτσέκ, ωστόσο, παρότι δείχνει ότι έχει την κινηματογραφική ματιά, το ταλέντο και την όρεξη, πρέπει να διανύσει αρκετή απόσταση ακόμη για να ενταχθεί στους ολοκληρωμένους σκηνοθέτες, που η υπογραφή του θα είναι αρκετή για να σπεύσουμε.

Ο Βανιτσέκ, στήνει ένα κλειστοφοβικό και σκοτεινό φιλμ τρόμου, εγκλωβίζοντας τους χαρακτήρες της ιστορίας του στον ιστό της αράχνης και ταυτόχρονα επιχειρεί να αναδείξει τον αλληγορικό χαρακτήρα της ταινίας του, για την ξενοφοβία στη Γαλλία, την μη αποδοχή των αραβόφωνων και γενικότερα τη δεύτερη γενιά μεταναστών, όπως και ένα κοινωνικό σχόλιο για τα τεράστια τσιμεντένια συγκροτήματα κατοικιών στα υποβαθμισμένα προάστια του Παρισιού, όπου πλέον η εγκληματικότητα συναντά το περιθώριο και μια γενιά που είναι έτοιμη να εκραγεί.

Το στόρι, τοποθετεί σε μία τεράστια πολυκατοικία στα προάστια του Παρισιού έναν εργατικό νεαρό, τον Κάλεμπ, που πουλά αθλητικά παπούτσια στη μαύρη αγορά κι έχει αδυναμία στα μικρά εξωτικά ζώα και ζωύφια, η συλλογή των οποίων είναι παράνομη. Το τελευταίο του απόκτημα είναι μία αράχνη, που εν αγνοία του, μεταφέρθηκε λαθραία από μια έρημο της Μέσης Ανατολής και είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνη για τον άνθρωπο. Η αράχνη θα χρειαστεί μόλις μία στιγμή για να δραπετεύσει και να μετατρέψει ολόκληρο το κτίριο σε μια φριχτή παγίδα θανάτου. Την ίδια ώρα η αστυνομία σφραγίζει το κτίριο, εγκλωβίζοντας τους κατοίκους. Ο μόνος τρόπος για να επιβιώσουν είναι η αναζήτηση ενός σημείου διαφυγής.

Ο Βανιτσέκ δεν πρωτοτυπεί ιδιαίτερα, όμως, βρίσκει έναν αποτελεσματικό βηματισμό, με ρυθμό και σωστή κλιμάκωση της αγωνίας, αποφεύγοντας τις υπερβολικά φρικιαστικές εικόνες και προτείνοντας περισσότερο τις ανατριχίλες που προκαλεί στους περισσότερους η παρουσία των αραχνών και ειδικά σε ένα κλειστοφοβικό σκηνικό. Η μικρή ιστορία για τους πανικόβλητους χαρακτήρες της ταινίας, με τους καυγάδες ανάμεσα στον Κάλεμπ και την αδελφή του και τον καλύτερο φίλο του, δείχνουν μία αυθεντικότητα και μεταφέρουν το κλίμα που επικρατεί στα τσιμεντένια παρισινά γκέτο, ενώ το σασπένς αυξάνεται συνεχώς από τα κομψά και μετρημένα εφέ, τη σκοτεινή διεύθυνση φωτογραφίας και τον ευγενικό χαρακτήρα του πρωταγωνιστή.

Όταν οι αστυνομικές δυνάμεις αποκλείουν το κτίριο και μπλοκάρουν τους ήρωες εντός μίας αραχνοΰφαντης παγίδας θανάτου θα έρθει και το ανεπαίσθητο και ίσως διφορούμενο κοινωνικό σχόλιο για τους μετανάστες στο Παρίσι, ενώ παράλληλα κλιμακώνεται η αγωνία για τη διάσωση των ηρώων.

Οι νεαροί πρωτόβγαλτοι ηθοποιοί που πρωταγωνιστούν είναι ορεξάτοι και μεταφέρουν την απαραίτητη ένταση και το κλίμα ανησυχίας, αν και τελικά οι αράχνες είναι αυτές που κερδίζουν την αναγνώριση και τον τρόμο μας.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Ο Καλέμπ, ένας μοναχικός νεαρός άντρας με αδυναμία στα εξωτικά ζώα, φέρνει στο διαμέρισμα του μια δηλητηριώδη αράχνη που ανήκει σε ένα σπάνιο και πολύ επικίνδυνο είδος. Η αράχνη θα χρειαστεί μόλις μια στιγμή για να δραπετεύσει και να μετατρέψει ολόκληρο το κτίριο σε μια φριχτή παγίδα θανάτου.

Προβάλλονται ακόμη οι ταινίες:

Γκάρφιλντ: Γάτος με Πέταλα

(“The Garfield Movie”) Αρκετά διασκεδαστική παιδική ταινία κινουμένων σχεδίων, αμερικάνικης παραγωγής του 2024, σε σκηνοθεσία του έμπειρου και εξειδικευμένου στο animation Μαρκ Ντίταλ («Ο Αυτοκράτορας έχει Κέφια»). Το φιλμ, που βασίζεται στο γνωστό κόμικ με ήρωα τον Γκάρφιλντ, είναι κεφάτο, διαθέτει έξυπνες ατάκες και αρκετή πλάκα, για τον τεμπελάκο και φαταούλα γατούλη.

Μετά από μια αναπάντεχη συνάντηση με τον εξαφανισμένο εδώ και καιρό πατέρα του -έναν απεριποίητο γάτο του δρόμου με το όνομα Βικ-, ο Γκάρφιλντ και ο σκυλοφίλος του, Όντι, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την άνετη ζωή τους στο υπέροχο σπιτικό τους και να ακολουθήσουν τον Βικ σε μια ξεκαρδιστική, ριψοκίνδυνη ληστεία.

Η ταινία, που θα ευχαριστηθεί η πιτσιρίκαρία, αλλά θα ξεσκάσει και τους μεγαλύτερους, προβάλλεται μεταγλωττισμένη στα ελληνικά, με τις φωνές των Κωνσταντίνου Λάγκου (Γκάρφιλντ), Βασίλη Μήλιου, Κώστα Τερζάκη, Σοφία Τσάκα, Κωνσταντίνου Ρεπάνη, Στεφανία Φιλιάδη κα.

Το Χρώμα του Ροδιού

(“Sayat Nova”) Το αριστούργημα που γύρισε ο φημισμένος σοβιετικός σκηνοθέτης Σεργκέι Παρατζάνοφ το 1968 και που αναστάτωσε κοινό και κριτικούς με τις ποιητικές απίστευτης αρμονίας και σύνθεσης λυρικές εικόνες του. Για 75 αξιομνημόνευτα λεπτά, με σταθερή κάμερα, χωρίς διαλόγους, μαγικές εικόνες – νοηματικά αυτοδύναμες και χωρισμένη σε οχτώ ενότητες, η θρυλική ταινία, που αποκαταστάθηκε το 2014 από τον Μάρτιν Σκορσέζε και την Cineteca di Bologna, αφηγείται τη βιογραφία του Γεωργιανού τροβαδούρου Σαγιάτ Νόβα (1712-1795) από τα παιδικά του χρόνια και την ανακάλυψη του έρωτα, έως την είσοδό του σε μοναστήρι και τον θάνατό του. Κλασική αξία, που αξίζει να ανακαλύψουν και οι νεότεροι σινεφίλ.

   (Φωτογραφία από την ταινία «Ο Κασκαντέρ»)

Χάρης Αναγνωστάκης

ΑΠΕ-ΜΠΕ
Continue Reading

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

“Το Μπουφάν της Χάρλεϋ ή Πάλι καλά…” στο Θέατρο Αθήναιον

“Το Μπουφάν της Χάρλεϋ ή Πάλι καλά…”
του Βασίλη Κατσικονούρη

25 και 26 Μαΐου στο Θέατρο Αθήναιον

Μια Θεατρική Παράσταση του “ΘΕΑΤΡΟ52”
σε σκηνοθεσία Ρίτσας Γεωργιάδου

Το Θέατρο52 παρουσιάζει τον εμβληματικό μονόλογο “Το Μπουφάν της Χάρλεϋ ή Πάλι καλά…” του Βασίλη Κατσικονούρη στο Θέατρο Αθήναιον. Πρόκειται για τον απολογισμό μιας γυναίκας – μάνας, που απευθύνεται στις νεότερες γενιές.
Είναι η ακύρωση των προσδοκιών της για όσα έζησε και δεν έζησε, καταφεύγοντας στο γλυκόπικρο “πάλι καλά” ως μια τραγική διαπίστωση, αλλά και μια σανίδα σωτηρίας που θα της δώσει δύναμη να προχωρήσει παρακάτω.

Ένας μονόλογος ανάμεσα στην κωμωδία και στο δράμα, στον θυμό και στη συγχώρεση, στην τρυφερότητα και στην απόγνωση.

Teaser Παράστασης
Παραγωγή: Θέατρο52

Παίζει η Γεωργία Δάρτση
Εύζωνας: Μαρίνα Ψειράκη
Σκηνοθεσία: Ρίτσα Γεωργιάδου
Πρωτότυπη Μουσική Παράστασης: Δημήτρης Μισιρλής
Ποίηση: Άγγελος Σικελιανός
Πιάνο: Σάββας Παυλίδης
Κιθάρες: Δημήτρης Μισιρλής
Τραγούδι: Σταυρούλα Κεσούρη
Βίντεο Εισαγωγής: Βασίλειος Σαρίκος
Φωτογραφίες: Δημήτρης Μισιρλής
Γραφιστική Επιμέλεια: Μαρίνα Ψειράκη
Ηχοληψία: Σταυρούλα Κεσούρη
Σκηνικά: Ζαχαρούλα Βουγιουκλίωτη – Θοδωρής Μανίτσας
Επικοινωνία: Έρη Χριστοφορίδου

Στο βίντεο της εισαγωγής συμμετέχει η χορεύτρια Κωνσταντίνα Τζηκαλιού.

Ευγενική παραχώρηση αξεσουάρ για το βίντεο: “Harley Davidson Thessaloniki”, Κώστας Βάσσος.

Πληροφορίες:
Το Μπουφάν της Χάρλεϋ ή Πάλι καλά…
Κινηματοθέατρο Αθήναιον
Βασ. Όλγας 35
Τηλ. Επικοινωνίας – Πληροφορίες: 
Θέατρο Αθήναιον: 690 646 7283
Θέατρο52: 693 730 4340
Ημέρες και ώρες παραστάσεων:
Σάββατο, 25 Μαΐου στις 21.00
Κυριακή, 26 Μαΐου στις 21:00
Τιμές εισιτηρίων:
Γενική είσοδος: 10.00€
Προπώληση εισιτηρίων: 
Στο ταμείο του Θεάτρου και στην Goldmall.gr

Continue Reading

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Εκλεκτοί μουσικοί της ΚΟΑ στο πνεύμα της Εβδομάδας των Παθών με μελωδίες από τη Βιέννη, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο

Τη Μεγάλη Δευτέρα, 29 Απριλίου, εκλεκτοί μουσικοί της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, μας εισάγουν στο πνεύμα της Εβδομάδας των Παθών με μελωδίες από τη…Βιέννη, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

Το κουαρτέτο εγχόρδων τετART-on (Μόρφω Παπαδημητρίου – βιολί, Κώστας Καραγεωργόπουλος – βιολί, Αλέξανδρος Παπανικολάου – βιόλα,Ήβη Παπαθανασίου – βιολοντσέλο) μας καλεί στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο με ένα πρόγραμμα που συγκινεί.

Ερμηνεύονται έργα συνθετών που έζησαν και έδρασαν στη μουσική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Τρεις συνθέτες, τρεις διαφορετικές εποχές, μία πόλη.

Ξεκινώντας από το Τέταρτο Κουαρτέτο Εγχόρδων του Μπετόβεν. Σύνθεση θυελλώδη, γεμάτη ένταση.

Στη συνέχεια, παρουσιάζεται μια εκδοχή του κατανυκτικού κουαρτέτου εγχόρδων Fratres, του 88χρονου σήμερα Εσθονού συνθέτη Άρβο Περτ.

Τέλος, με αφορμή τα 200 χρόνια από τη γέννηση του «συνθέτη του Θεού» Άντον Μπρούκνερ, θα ακουστεί το Κουαρτέτο εγχόρδων του σε ντο ελάσσονα.

 

Το πρόγραμμα

 

ΛΟΥΝΤΒΙΧ ΒΑΝ ΜΠΕΤΟΒΕΝ (1770 – 1827)

Κουαρτέτο εγχόρδων αρ.4 σε ντο ελάσσονα, έργο 18 αρ.4

 

ΑΡΒΟ ΠΕΡΤ (γεν. 1935)

Fratres (εκδοχή για κουαρτέτο εγχόρδων)

 

ΑΝΤΟΝ ΜΠΡΟΥΚΝΕΡ (1824 – 1896)

Κουαρτέτο εγχόρδων σε ντο ελάσσονα

 

ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ

Κουαρτέτο εγχόρδων τετART-on

Μόρφω Παπαδημητρίου, βιολί

Κώστας Καραγεωργόπουλος, βιολί

Αλέξανδρος Παπανικολάου, βιόλα

Ήβη Παπαθανασίου, βιολοντσέλο

 

Στις 19:00, μία ώρα πριν την έναρξη της συναυλίας, θα προηγηθεί ξενάγηση στους χώρους του Μουσείου.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Continue Reading

ΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ