Connect with us

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Π. Ιωσήφ: Στη Χαιρώνεια βρίσκουμε τα οστά και τα όπλα εκείνων που πολέμησαν δίπλα στον Μέγα Αλέξανδρο

«Χαιρώνεια, 2 Αυγούστου 338 π.Χ.: Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο». Η έκθεση που θα ξεκινήσει στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (ΜΚΤ) στις 14 Δεκεμβρίου 2023 και θα διαρκέσει έως τις 31 Μαρτίου 2024 αφορά τη μάχη που έφερε στην πολιτική σκηνή τον Μέγα Αλέξανδρο, έναν από τους μεγάλους πρωταγωνιστές της παγκόσμιας ιστορίας.

Πώς, όμως, άλλαξε ο κόσμος μετά από αυτήν;

Με αφορμή την πρόσφατη δημοσιογραφική αποστολή στη βοιωτική πόλη, το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, Δρ αρχαιολογίας, επιμελητή του ΜΚΤ και της έκθεσης (μαζί με τον Ιωάννη Φάππα) για τη σημασία της μάχης, τον ρόλο που έπαιξαν σε αυτή διάσημα πρόσωπα και πολεμικά σώματα της αρχαιότητας, αλλά και για έναν άνθρωπο της νεότερης εποχής για τον οποίο αξίζει να μάθουμε περισσότερα: Τον σπουδαίο «άγνωστο» Παναγιώτη Σταματάκη, τον ανασκαφέα της Χαιρώνειας.

«Με τη μάχη της Χαιρώνειας, ο Φίλιππος, ουσιαστικά, επιβάλλεται στις ελληνικές πόλεις. Εδραιώνει την ήδη σημαντική του κυριαρχία στα ελληνικά πράγματα και αφού αναγνωρίζεται από τους ηττημένους, πλέον, Έλληνες και τους συμμάχους του ως Ηγεμών στο Συμπόσιο της Κορίνθου, θέτει σε δράση το σχέδιό του. Ένα παλαιό σχέδιο που απεργάζονταν οι ελληνικές πόλεις: αυτό της εκστρατείας κατά των Περσών και του κινδύνου που αντιπροσώπευαν. Ο Αθηναίος Ισοκράτης είχε ήδη καλέσει τον Φίλιππο να αναλάβει την ηγεσία της μάχης, αλλά η μάχη της Χαιρώνειας είναι αυτή που του δίνει το νομικό και πολιτικό πάτημα ώστε να την αναλάβει. Φυσικά, όπως ξέρουμε, η δολοφονία του δύο χρόνια μετά τη μάχη, θα φέρει τον Αλέξανδρο στη βασιλεία, άρα και στην ηγεσία της εκστρατείας», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Π. Ιωσήφ. Και συνεχίζει ως προς την ευρύτερη σημασία της μάχης με την οποία οι Μακεδόνες γίνονται οριστικά κυρίαρχη δύναμη στην Ελλάδα και την ανατολική Μεσόγειο:

«Ουσιαστικά, λοιπόν, η μάχη της Χαιρώνειας ανοίγει τον δρόμο για την κατάκτηση, αρχικά του βασιλείου των Αχαιμενιδών βασιλέων της Περσίας κι εν συνεχεία, των εσχατιών της τότε Οικουμένης. Είναι η μάχη που θα επιτρέψει στον ελληνικό κόσμο, οδηγούμενο από τη φιλοδοξία του Φιλίππου και κυρίως του Αλεξάνδρου, να γίνει κυρίαρχος όχι μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά να φτάσει μέχρι τα ανατολικά του σημερινού Πακιστάν. Ως συνέπεια της μάχης, δημιουργείται αυτό που ονομάζουμε ο ελληνιστικός κόσμος, ένας νέος κόσμος όπου κυριαρχεί η Κοινή ελληνική γλώσσα, ανθίζουν οι τέχνες και τα γράμματα γύρω από τις μεγάλες βασιλικές αυλές της Αλεξάνδρειας, της Αντιόχειας ή της Περγάμου. Είναι μια περίοδος απαράμιλλου πλούτου, ειδικά για τους κατοίκους της ηπειρωτικής Ελλάδας. Είναι αυτή η περίοδος κατά την οποία οι τεράστιες ‘αδρανείς’ ποσότητες πολύτιμων μετάλλων στα θησαυροφυλάκια των Περσών βασιλέων βρίσκουν τον δρόμο προς τις ‘αγορές’. Τέλος, και μεταξύ των μυριάδων πραγμάτων που θα μπορούσε να πει κανείς για τον κόσμο που άνοιξε με τη μάχη της Χαιρώνειας, αξίζει να πούμε ότι έμοιαζε πάρα πολύ με τον δικό μας: ήταν ένας κόσμος απολύτως διασπασμένος μεταξύ μικρότερων ή μεγαλύτερων βασιλείων, πόλεων και Κοινών, αλλά ταυτοχρόνως, κι ένας κόσμος παγκοσμιοποιημένος κι ευρύς. Ήταν ένας κόσμος για έναν νέο άνθρωπο, όπως ακριβώς τον περιγράφει ο Όμηρος: ένας άνθρωπος που ‘Γνώρισε πολιτείες πολλές, έμαθε πολλών ανθρώπων τις βουλές’ (Όμηρος, Οδύσσεια Α, 3)».

Υπήρχε -ρωτήσαμε- περίπτωση ένας τόσο καλά οργανωμένος στρατός, με καινοτόμα όπλα και τακτικές, όπως αυτός των Μακεδόνων, να χάσει τη μάχη;. «Βεβαίως. Μια μάχη έχει πάντοτε έναν αστάθμητο παράγοντα, έναν δαίμονα, όπως τον ονομάζει ο Δημοσθένης: την Τύχη. Σε αυτήν, άλλωστε, αποδίδει ο Αθηναίος πολιτικός την ήττα. Από την άλλη πλευρά, όμως, η τυχαιότητα της έκβασης της μάχης γίνεται πιο αντιληπτή μέσα από τα λόγια του ίδιου του Φιλίππου. Μας πληροφορεί ο Πλούταρχος ότι αμέσως μετά τη μάχη, κι αφού έχει γιορτάσει και ειρωνευτεί τον Δημοσθένη, ο βασιλιάς ανατρίχιασε με την ικανότητα του ρήτορα που τον ανάγκασε να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή και τη βασιλεία του στο διάστημα μίας και μόνο ημέρας. Ουσιαστικά, όμως, η σύγκρουση μεταξύ των δύο αριθμητικά ισοδύναμων σχεδόν στρατών δύσκολα θα μπορούσε να γείρει υπέρ των συμμαχικών δυνάμεων των ελληνικών πόλεων του Νότου. Ο μακεδονικός στρατός ήταν επαγγελματικός, αφού ο Φίλιππος είχε φροντίσει, ήδη από την άνοδό του στην εξουσία, να προχωρήσει σε βαθιά μεταρρύθμισή του, να εισάγει νέα όπλα και τακτικές κάνοντας σημαντική χρήση του ιππικού. Οι συνεχείς εκστρατείες δε κατά των βόρειων εχθρών της Μακεδονίας, είχαν σκληραγωγήσει και εκπαιδεύσει τη μακεδονική φάλαγγα καθιστώντας της το απόλυτο όπλο της εποχής», απαντά ο συνομιλητής του ΑΠΕ-ΜΠΕ, που επισημαίνει κι έναν ακόμα λόγο υπεροχής των Μακεδόνων.

«Οι οικονομικοί συσχετισμοί μεταξύ των δύο αντιπάλων ήταν σαφέστατα υπέρ των Μακεδόνων. Οι πόροι και ο πλούτος του Φιλίππου είναι ασύγκριτα μεγαλύτερος αυτού των αντιπάλων του, όπως θα υποστηρίξω και σε ανακοίνωση που ετοιμάζω στο πλαίσιο του συνεδρίου που θα διοργανώσουμε με την ευκαιρία της έκθεσης. Κι εδώ, θα ήθελα να τονίσω ότι είναι πρόθεσή μας να συνδυάζουμε τις εκθέσεις μας με ένα καθαρά αρχαιολογικό κι ερευνητικό κομμάτι, έτσι ώστε όλη η έρευνα που απαιτεί το στήσιμο μιας έκθεσης να έχει αντίκτυπο όχι μόνο μέσα από τον κατάλογο, αλλά και από τα πρακτικά ενός επιστημονικού συνεδρίου», υπογραμμίζει.

Η κουβέντα δεν θα μπορούσε να μην περιστραφεί και γύρω από τον Μεγάλο Αλέξανδρο και τον ρόλο του στη μάχη. «Ο Αλέξανδρος είναι 18 ετών, είναι σχεδόν στην ηλικία κατά την οποία ο πατέρας του ολοκλήρωσε την τριετή ομηρεία του στη Θήβα. Και αναλαμβάνει, σύμφωνα με τις πηγές, τη διοίκηση του αριστερού κέρατος της μακεδονικής παράταξης συνοδευόμενους από πολύπειρους στρατηγούς του Φιλίππου, μεταξύ αυτών και του Αντίπατρου. Σύμφωνα με το σχέδιο που είχε καταστρώσει ο Φίλιππος, στον Αλέξανδρο έμελλε να αντιμετωπίσει το πλέον επίλεκτο σώμα του αντιπάλου: τον Ιερό Λόχο των Θηβαίων. Και έφερε σε πέρας την αποστολή του, καθώς εξουδετέρωσε μέχρι ενός τους αήττητους μέχρι τότε αντιπάλους του», αναφέρει ο επιμελητής του ΜΚΤ, που απαντά επίσης γιατί η έκθεση μας επιτρέπει να «αγγίξουμε» αρχαιολογικά τον μεγάλο βασιλιά, όσο ποτέ και πουθενά αλλού στον τόπο και τον χρόνο (όπως αναφέρει σχετικό δελτίο Τύπου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης).

«Γιατί ‘αγγίζουμε’ τον Αλέξανδρο; Καλή ερώτηση. Ο Αλέξανδρος είναι ‘παντού και πουθενά’ στην ελληνική αρχαιότητα: Οι γραπτές πηγές που τον αφορούν είναι πολύ μεταγενέστερες, δεν έχει βρεθεί ο τάφος του, ενώ οι πόλεις που ίδρυσε φέρουν βαρύ το φορτίο των Διαδόχων του. Στη Χαιρώνεια, όμως, βρίσκουμε τα οστά και τα όπλα εκείνων που πολέμησαν δίπλα του, αυτών που δέχθηκαν τις εντολές του εκείνο το πρωινό των αρχών του Αυγούστου. Τα σώματα των εχθρών που, κάποιοι από τους οποίους έπεσαν, ίσως, από το δικό του όπλο. Είναι, φυσικά, κρίμα να τον ‘αγγίζουμε’ αρχαιολογικά σε ένα πεδίο μάχης με τη βιαιότητα που αυτό συνεπάγεται», επισημαίνει ο Π. Ιωσήφ.

Στη Χαιρώνεια, κάτω από το γνωστό μνημείο του Λέοντα (πολυάνδριο), βρίσκονται θαμμένοι 254 Θηβαίοι ιερολοχίτες. Ο Ιερός Λόχος των Θηβών, μια από τις πιο φημισμένες πολεμικές μονάδες της αρχαιότητας, έμελλε να εξολοθρευτεί άγρια στη μάχη της Χαιρώνειας. «Ο Ιερός Λόχος είναι μια πολύ εξαιρετική και ιδιαίτερη περίπτωση. Όπως και ο Αλέξανδρος θα έλεγα, είναι θύμα της φήμης του. Έχουμε ελάχιστες αναφορές σε αυτόν στις αρχαίες πηγές, γνωρίζουμε λίγα πράγματα για την οργάνωση και τις τακτικές του. Ξέρουμε όμως ποιοι τον ίδρυσαν, πώς τον εκπαίδευσαν, βάσει ποιας φιλοσοφίας και πού ήταν νικηφόρος. Συγκροτήθηκε, λοιπόν, από τον Γοργίδα λίγο μετά την απομάκρυνση της σπαρτιατικής φρουράς από τη Θήβα και έφτασε στην ακμή του υπό τη διοίκηση των Πελοπίδα κι Επαμεινώνδα. Δημιουργήθηκε με βάση τις αρχές της πλατωνικής φιλοσοφίας, όπως περιγράφεται στο ‘Συμπόσιο’ και εκπαιδεύτηκε στο δημόσιο γυμνάσιο της πόλης. Ένα επίλεκτο σώμα 300 πολιτών σε ζεύγη. Ήταν εκείνο το σώμα που νίκησε τους μέχρι τότε αήττητους Σπαρτιάτες στα Λεύκτρα και τη Μαντίνεια και ηγήθηκε της θηβαϊκής κυριαρχίας για σχεδόν τέσσερεις δεκαετίες στην Ελλάδα. Ο τελευταίος χορός τους έμελλε να πραγματοποιηθεί στη Χαιρώνεια, απέναντι στον Αλέξανδρο», τονίζει.

Ο σπουδαίος Παναγιώτης Σταματάκης

Η αναφορά στον ανασκαφέα του πολυανδρίου, Παναγιώτη Σταματάκη, το χειρόγραφο ημερολόγιο του οποίου εκδόθηκε μόλις το 2022 από τον ΓΓ της Αρχαιολογικής Εταιρίας, Β.Χ. Πετράκο και τη Βιβλιοθήκη της Εταιρείας, είναι περισσότερο από αναγκαία. «Ο Παναγιώτης Σταματάκης είναι ένας από τους πρωτοπόρους της ελληνικής αρχαιολογίας, της αρχαιολογίας γενικότερα, θα έλεγα. Ο ίδιος δεν ήταν αρχαιολόγος, είχε πραγματοποιήσει, χωρίς ωστόσο να τις ολοκληρώσει, σπουδές Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ως απόστολος της Αρχαιολογικής Εταιρείας ανέσκαψε πλήθος άγνωστων αρχαιολογικών θέσεων, δημιούργησε αρχαιολογικές συλλογές και ίδρυσε μουσεία, ενώ έσωσε πλήθος αρχαιοτήτων από τους λαθρανασκαφείς και εκείνους τους αρχαιολόγους που εφήρμοζαν λιγότερο επιστημονικές πρακτικές», σημειώνει ο συνομιλητής του ΑΠΕ-ΜΠΕ για τον υποδειγματικό «αρχαιολόγο» που έφυγε πρόωρα, αφήνοντας πίσω του τεράστιο έργο.

«Στον Σταματάκη ανατέθηκε το έργο της ανασκαφής του Λέοντα στη Χαιρώνεια, μιας θέσης γνωστής ήδη από τις αρχές του 19ου αι. όταν περιηγητές είδαν τα θραύσματα του πεσμένου μνημείου. Ο Σταματάκης ξεκίνησε να ανασκάπτει το μνημείο το 1879 ενόψει της αναστήλωσής του και τη συνέχισε και την ολοκλήρωσε το 1880. Ήταν τόσο συστηματικός και λεπτομερής στην ανασκαφή και την καταγραφή των ευρημάτων του, που θα ζήλευε κι ένας σύγχρονος αρχαιολόγος. Αφού εντόπισε τον περίβολο, άρχισε να ανασκάπτει τους σκελετούς στο εσωτερικό του, να τους σχεδιάζει και να τους σχολιάζει λεπτομερώς. Οι ανατομικές του γνώσεις του επέτρεψαν να είναι ακριβής και λεπτομερής στην ταύτιση των τραυμάτων. Και μέσα από αυτές γινόμαστε κι εμείς μάρτυρες της βιαιότητας της μάχης. Ο Σταματάκης πέθανε πολύ πρόωρα από ελονοσία και δεν μπόρεσε να δημοσιεύσει τις εργασίες του. Τα ημερολόγια του χάθηκαν μεταξύ κληρονομιάς και λήθης, όπως πολύ ωραία το περιγράφει ο κ. Βασίλειος Πετράκος. Η πρόσφατη δημοσίευσή τους μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για το μνημείο, για τη μάχη, αλλά και για τον ίδιο τον Σταματάκη, έναν από τους αδικημένους πρωτεργάτες της αρχαιολογίας».

Υποπτευόμαστε ότι μια νέα ανασκαφή στον χώρο του πολυανδρίου, ίσως και κάπου αλλού εκεί κοντά, θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον -κάτι που μας το επιβεβαιώνει και ο συνομιλητής μας. «Μακάρι η περιοχή της μάχης με τα μνημεία της, ας μην ξεχνάμε και τον μνημειώδη τύμβο των Μακεδόνων με τα υπολείμματα της τεράστιας πυράς, να αποτελέσουν αντικείμενο έρευνας με όλες τις σύγχρονες μεθόδους. Μια τέτοια έρευνα θα μας επιτρέψει να απαντήσουμε σε πλήθος ερωτημάτων γύρω από τη μάχη, την αρχιτεκτονική των μνημείων· γύρω από την ιστορία του τόπου και των ανθρώπων του», καταλήγει ο Π. Ιωσήφ στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με αφορμή την έκθεση, που όπως όλα δείχνουν θα συγκινήσει, θα εκπαιδεύσει, αλλά και θα εκπλήξει.

Ελένη Μάρκου

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Continue Reading
Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ταινίες Πρώτης Προβολής: Ωδή στους κασκαντέρ, αραχνοφοβία και λυρικός Παρατζάνοφ

Η εντυπωσιακή υποδοχή του κοινού στην ταινία τρόμου των Unboxholics, «Μην Ανοίγεις την Πόρτα», σημειώνοντας μία, πέρα του αναμενόμενου, επιτυχία στα ταμεία των 115 κινηματογράφων που προβλήθηκε, πιάνοντας πάνω από 27.000 εισιτήρια την πρώτη μέρα προβολής της – κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί και τις επόμενες ημέρες λόγω των προπωλήσεων – προσγειώνει απότομα τις πρεμιέρες της πρώτης εβδομάδας του Μαΐου σε τέσσερις. Με δεδομένο και την έξοδο του Πάσχα, δυο είναι από τις καινούργιες ταινίες που μπορούν να συναγωνιστούν το ελληνικό horror, «Ο Κασκαντέρ» με τον Ράιαν Γκόσλινκ και το παιδικό animation «Γκάρφιλντ: Γάτος με Πέταλα». Το ενδιαφέρον της έχει όμως και η γαλλική ταινία τρόμου «Στον Ιστό του Τρόμου», ενώ για τους φανατικούς σινεφίλ υπάρχει και η επανέκδοση του λυρικού αριστουργήματος «Το Χρώμα του Ροδιού», του φημισμένου Σεργκέι Παρατζάνοφ.

Ο Κασκαντέρ

(“The Fall Guy”) Κωμική περιπέτεια, αμερικάνικης παραγωγής του 2024, σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Λιτς, με τους Ράιαν Γκόσλινγκ, Έμιλι Μπλαντ, Άαρον Τέιλορ Τζόνσον, Χάνα Γουάντινγκχαμ, Γουίνστον Ντιουκ, Λι Μέιτζορς, Στέφανι Σου κα.

Αυθεντική χολιγουντιανή – με την καλή έννοια – διασκέδαση και μαζί μία ωδή στους επαγγελματίες κασκαντέρ από τον Ντέιβιντ Λιτς, του αλλόκοτου «Bullet Train» και του κατασκοπικού «Atomic Blonde», ενός σκηνοθέτη ταινιών δράσης και για είκοσι χρόνια με προϋπηρεσία ως κασκαντέρ.

Ταινία που βασίζεται στην καλτ ομότιτλη τηλεοπτική σειρά της δεκαετίας του ’80 με πρωταγωνιστή τον Λι Μέιτζορς, ο οποίος κρατά εδώ ένα μικρό ρόλο τιμής ένεκεν, ενώ είναι φανερό ότι όλοι οι συντελεστές, αν μη τι άλλο, το γλεντούν με την ψυχή τους.

Ένα εκρηκτικό μπλογκμπάστερ και συνάμα ευγενικών προθέσεων φιλμ, στην επιτυχία του οποίου συμβάλλουν και ο σκηνοθέτης, που γνωρίζει πολύ καλά την ψυχολογία του κεντρικού πρωταγωνιστή και η πλούσια παραγωγή, που δεν φείδεται προκειμένου να καλύψει εντυπωσιακά και πειστικά τις σκηνές δράσης, καθώς και οι ηθοποιοί και ειδικά ο Ράιαν Γκόσλινγκ, που μπαίνει στο πετσί του ήρωα, όπως και ο Μπραντ Πιτ στην ταινία του Κουέντιν Ταραντίνο «Κάποτε στο Χόλιγουντ».

Ο Κολτ είναι ένας κασκαντέρ, και όπως συμβαίνει σε όλους τους συναδέλφους του, τον ανατινάζουν, τον πυροβολούν, τον χτυπάνε με αυτοκίνητα, τον ρίχνουν από παράθυρα και τον πετάνε από δυσθεώρητα ύψη, για τη διασκέδαση του κοινού. Έχοντας επιβιώσει από ένα ατύχημα, που παραλίγο να του κοστίσει την καριέρα του, αυτός ο ήρωας – εργάτης του σινεμά και που σκέφτεται να αποσυρθεί, καλείται να εντοπίσει έναν αγνοούμενο κινηματογραφικό αστέρα, που ντουμπλάρει στις επικίνδυνες σκηνές της ταινίας, να λύσει μια σκοτεινή υπόθεση συνωμοσίας και να κερδίσει ξανά τον έρωτα της ζωής του, ενώ συνεχίζει να εργάζεται σαν κασκαντέρ.

Γοητευτική κωμική περιπέτεια, μια σωστή γιορτή των μπλογκμπάστερ και των ψευδαισθήσεων του σινεμά, αλλά και ένα μεγάλο «ευχαριστώ» προς όλους αυτούς τους ανώνυμους εργάτες της κινηματογραφικής βιομηχανίας και ειδικά για τους υποτιμημένους κασκαντέρ. Είναι όμως και μια απολαυστική περιπέτεια δράσης, άψογα κουρδισμένη, χειμαρρώδους ροής και προσεγμένης αφήγησης, με τις καλοδεχούμενες σινεφιλικές αναφορές.

Ο Λιτς, προσφέρει μία απολαυστική έκθεση από τα βασικά κόλπα των κασκαντέρ, όπως τα πυροτεχνήματα, τις φωτιές, τα εκπαιδευμένα σκυλιά, τα περίφημα κυνηγητά αυτοκινήτων, με τα ατυχήματα που κόβουν την ανάσα, τα εικονικά όπλα, τις χορογραφίες μάχης, τις τούμπες στο κενό και άλλα πολλά, φτάνοντας στα όρια της παρωδίας και ταυτόχρονα τοποθετώντας τους χαρακτήρες στο σημείο που πρέπει και με την κατάλληλη ψυχοσύνθεση, ενώ παραπέμπει και σε πολλές γνωστές ταινίες δράσης.

Και είναι τόσο προσηλωμένος στο θέμα του και στον ήρωά του ο Λιτς, που ξεφεύγει από τη γνωστή αυταρέσκεια που τον διακρίνει, για να αποθεώσει τα υπέροχα ακροβατικά και τις επικίνδυνες σκηνές των αφανών ηρώων – κασκαντέρ, ακόμη και εις βάρος της πλοκής, που χρησιμοποιείται περισσότερο ως πρόσχημα, για την ανάδειξη του πυρήνα του θέματός του που δεν είναι άλλο από τους ανθρώπους που πέφτουν στη φωτιά από ύψη που προκαλούν ίλιγγο, μόνο και μόνο για να έχουν οι σκηνοθέτες δυο πλάνα, προς εντυπωσιασμό του κοινού.

Και όλα αυτά χωρίς να χάνει η ταινία το χιούμορ της ή να ξεπέφτει σε χοντράδες ή εξυπνάδες, που θα ευχαριστήσουν τα ταπεινά ένστικτα του κοινού μίας υπερπαραγωγής, αλλά αντιμετωπίζοντας τους ταπεινούς εργάτες της βιομηχανίας του θεάματος, όπως τους αρμόζει, ως απαραίτητους για να βγει το τελικό αποτέλεσμα.

Ο Ράιαν Γκόσλινγκ, ως νέος καθιερωμένος ποπ σταρ, θα βάλει όλο το κέφι του και τη γοητεία του σε πλήρη εφαρμογή, μεταδίδει όλη την αγάπη του προς τους κασκαντέρ, ενώ αποκτά και την πρέπουσα χημεία με την Έμιλι Μπλαντ, η οποία βάζει τη γυναικεία πινελιά και τον ρομαντισμό.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Έχοντας επιβιώσει από ένα ατύχημα που παραλίγο να του κοστίσει την καριέρα του, ένας κασκαντέρ πρέπει να εντοπίσει έναν αγνοούμενο κινηματογραφικό αστέρα, να λύσει μία σκοτεινή υπόθεση συνωμοσίας και να κερδίσει ξανά τον έρωτα της ζωής του.

Στον Ιστό του Τρόμου

(“Infested”) Ταινία τρόμου, γαλλικής παραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Σεμπαστιάν Βανιτσέκ, με τους Τεό Κρίστιν, Σοφία Λεσάφρ, Ζερόμ Νιλ, Λίζα Νιαρκό, Φίνεγκαν Όλντφιλντ κα.

Οι ταινίες τρόμου είναι το πιο δημοφιλές κινηματογραφικό είδος, ίσως μαζί με τα παιδικά animation, καθώς η παραγωγή τους, πολλές φορές ιδιαιτέρως οικονομική, μπορεί να φέρει εύκολο κέρδος, με δεδομένο ότι υπάρχει ένα φανατικό ευρύ κοινό που δύσκολα χάνει ταινία. Οι περισσότερες είναι του σωρού, ενώ ελάχιστες είναι αυτές που πραγματικά αξίζουν και μπορούν να σταθούν και στο κοινό που δεν ελκύεται από τον τρόμο.

Η ταινία του πρωτοεμφανιζόμενου νεαρού σκηνοθέτη Σεμπαστιάν Βανιτσέκ, μία αραχνοφοβία αλά γαλλικά, βρίσκεται σίγουρα μακριά από τις πρώτες κι έχει το ενδιαφέρον της. Ο Βανιτσέκ, ωστόσο, παρότι δείχνει ότι έχει την κινηματογραφική ματιά, το ταλέντο και την όρεξη, πρέπει να διανύσει αρκετή απόσταση ακόμη για να ενταχθεί στους ολοκληρωμένους σκηνοθέτες, που η υπογραφή του θα είναι αρκετή για να σπεύσουμε.

Ο Βανιτσέκ, στήνει ένα κλειστοφοβικό και σκοτεινό φιλμ τρόμου, εγκλωβίζοντας τους χαρακτήρες της ιστορίας του στον ιστό της αράχνης και ταυτόχρονα επιχειρεί να αναδείξει τον αλληγορικό χαρακτήρα της ταινίας του, για την ξενοφοβία στη Γαλλία, την μη αποδοχή των αραβόφωνων και γενικότερα τη δεύτερη γενιά μεταναστών, όπως και ένα κοινωνικό σχόλιο για τα τεράστια τσιμεντένια συγκροτήματα κατοικιών στα υποβαθμισμένα προάστια του Παρισιού, όπου πλέον η εγκληματικότητα συναντά το περιθώριο και μια γενιά που είναι έτοιμη να εκραγεί.

Το στόρι, τοποθετεί σε μία τεράστια πολυκατοικία στα προάστια του Παρισιού έναν εργατικό νεαρό, τον Κάλεμπ, που πουλά αθλητικά παπούτσια στη μαύρη αγορά κι έχει αδυναμία στα μικρά εξωτικά ζώα και ζωύφια, η συλλογή των οποίων είναι παράνομη. Το τελευταίο του απόκτημα είναι μία αράχνη, που εν αγνοία του, μεταφέρθηκε λαθραία από μια έρημο της Μέσης Ανατολής και είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνη για τον άνθρωπο. Η αράχνη θα χρειαστεί μόλις μία στιγμή για να δραπετεύσει και να μετατρέψει ολόκληρο το κτίριο σε μια φριχτή παγίδα θανάτου. Την ίδια ώρα η αστυνομία σφραγίζει το κτίριο, εγκλωβίζοντας τους κατοίκους. Ο μόνος τρόπος για να επιβιώσουν είναι η αναζήτηση ενός σημείου διαφυγής.

Ο Βανιτσέκ δεν πρωτοτυπεί ιδιαίτερα, όμως, βρίσκει έναν αποτελεσματικό βηματισμό, με ρυθμό και σωστή κλιμάκωση της αγωνίας, αποφεύγοντας τις υπερβολικά φρικιαστικές εικόνες και προτείνοντας περισσότερο τις ανατριχίλες που προκαλεί στους περισσότερους η παρουσία των αραχνών και ειδικά σε ένα κλειστοφοβικό σκηνικό. Η μικρή ιστορία για τους πανικόβλητους χαρακτήρες της ταινίας, με τους καυγάδες ανάμεσα στον Κάλεμπ και την αδελφή του και τον καλύτερο φίλο του, δείχνουν μία αυθεντικότητα και μεταφέρουν το κλίμα που επικρατεί στα τσιμεντένια παρισινά γκέτο, ενώ το σασπένς αυξάνεται συνεχώς από τα κομψά και μετρημένα εφέ, τη σκοτεινή διεύθυνση φωτογραφίας και τον ευγενικό χαρακτήρα του πρωταγωνιστή.

Όταν οι αστυνομικές δυνάμεις αποκλείουν το κτίριο και μπλοκάρουν τους ήρωες εντός μίας αραχνοΰφαντης παγίδας θανάτου θα έρθει και το ανεπαίσθητο και ίσως διφορούμενο κοινωνικό σχόλιο για τους μετανάστες στο Παρίσι, ενώ παράλληλα κλιμακώνεται η αγωνία για τη διάσωση των ηρώων.

Οι νεαροί πρωτόβγαλτοι ηθοποιοί που πρωταγωνιστούν είναι ορεξάτοι και μεταφέρουν την απαραίτητη ένταση και το κλίμα ανησυχίας, αν και τελικά οι αράχνες είναι αυτές που κερδίζουν την αναγνώριση και τον τρόμο μας.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Ο Καλέμπ, ένας μοναχικός νεαρός άντρας με αδυναμία στα εξωτικά ζώα, φέρνει στο διαμέρισμα του μια δηλητηριώδη αράχνη που ανήκει σε ένα σπάνιο και πολύ επικίνδυνο είδος. Η αράχνη θα χρειαστεί μόλις μια στιγμή για να δραπετεύσει και να μετατρέψει ολόκληρο το κτίριο σε μια φριχτή παγίδα θανάτου.

Προβάλλονται ακόμη οι ταινίες:

Γκάρφιλντ: Γάτος με Πέταλα

(“The Garfield Movie”) Αρκετά διασκεδαστική παιδική ταινία κινουμένων σχεδίων, αμερικάνικης παραγωγής του 2024, σε σκηνοθεσία του έμπειρου και εξειδικευμένου στο animation Μαρκ Ντίταλ («Ο Αυτοκράτορας έχει Κέφια»). Το φιλμ, που βασίζεται στο γνωστό κόμικ με ήρωα τον Γκάρφιλντ, είναι κεφάτο, διαθέτει έξυπνες ατάκες και αρκετή πλάκα, για τον τεμπελάκο και φαταούλα γατούλη.

Μετά από μια αναπάντεχη συνάντηση με τον εξαφανισμένο εδώ και καιρό πατέρα του -έναν απεριποίητο γάτο του δρόμου με το όνομα Βικ-, ο Γκάρφιλντ και ο σκυλοφίλος του, Όντι, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την άνετη ζωή τους στο υπέροχο σπιτικό τους και να ακολουθήσουν τον Βικ σε μια ξεκαρδιστική, ριψοκίνδυνη ληστεία.

Η ταινία, που θα ευχαριστηθεί η πιτσιρίκαρία, αλλά θα ξεσκάσει και τους μεγαλύτερους, προβάλλεται μεταγλωττισμένη στα ελληνικά, με τις φωνές των Κωνσταντίνου Λάγκου (Γκάρφιλντ), Βασίλη Μήλιου, Κώστα Τερζάκη, Σοφία Τσάκα, Κωνσταντίνου Ρεπάνη, Στεφανία Φιλιάδη κα.

Το Χρώμα του Ροδιού

(“Sayat Nova”) Το αριστούργημα που γύρισε ο φημισμένος σοβιετικός σκηνοθέτης Σεργκέι Παρατζάνοφ το 1968 και που αναστάτωσε κοινό και κριτικούς με τις ποιητικές απίστευτης αρμονίας και σύνθεσης λυρικές εικόνες του. Για 75 αξιομνημόνευτα λεπτά, με σταθερή κάμερα, χωρίς διαλόγους, μαγικές εικόνες – νοηματικά αυτοδύναμες και χωρισμένη σε οχτώ ενότητες, η θρυλική ταινία, που αποκαταστάθηκε το 2014 από τον Μάρτιν Σκορσέζε και την Cineteca di Bologna, αφηγείται τη βιογραφία του Γεωργιανού τροβαδούρου Σαγιάτ Νόβα (1712-1795) από τα παιδικά του χρόνια και την ανακάλυψη του έρωτα, έως την είσοδό του σε μοναστήρι και τον θάνατό του. Κλασική αξία, που αξίζει να ανακαλύψουν και οι νεότεροι σινεφίλ.

   (Φωτογραφία από την ταινία «Ο Κασκαντέρ»)

Χάρης Αναγνωστάκης

ΑΠΕ-ΜΠΕ
Continue Reading

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

“Το Μπουφάν της Χάρλεϋ ή Πάλι καλά…” στο Θέατρο Αθήναιον

“Το Μπουφάν της Χάρλεϋ ή Πάλι καλά…”
του Βασίλη Κατσικονούρη

25 και 26 Μαΐου στο Θέατρο Αθήναιον

Μια Θεατρική Παράσταση του “ΘΕΑΤΡΟ52”
σε σκηνοθεσία Ρίτσας Γεωργιάδου

Το Θέατρο52 παρουσιάζει τον εμβληματικό μονόλογο “Το Μπουφάν της Χάρλεϋ ή Πάλι καλά…” του Βασίλη Κατσικονούρη στο Θέατρο Αθήναιον. Πρόκειται για τον απολογισμό μιας γυναίκας – μάνας, που απευθύνεται στις νεότερες γενιές.
Είναι η ακύρωση των προσδοκιών της για όσα έζησε και δεν έζησε, καταφεύγοντας στο γλυκόπικρο “πάλι καλά” ως μια τραγική διαπίστωση, αλλά και μια σανίδα σωτηρίας που θα της δώσει δύναμη να προχωρήσει παρακάτω.

Ένας μονόλογος ανάμεσα στην κωμωδία και στο δράμα, στον θυμό και στη συγχώρεση, στην τρυφερότητα και στην απόγνωση.

Teaser Παράστασης
Παραγωγή: Θέατρο52

Παίζει η Γεωργία Δάρτση
Εύζωνας: Μαρίνα Ψειράκη
Σκηνοθεσία: Ρίτσα Γεωργιάδου
Πρωτότυπη Μουσική Παράστασης: Δημήτρης Μισιρλής
Ποίηση: Άγγελος Σικελιανός
Πιάνο: Σάββας Παυλίδης
Κιθάρες: Δημήτρης Μισιρλής
Τραγούδι: Σταυρούλα Κεσούρη
Βίντεο Εισαγωγής: Βασίλειος Σαρίκος
Φωτογραφίες: Δημήτρης Μισιρλής
Γραφιστική Επιμέλεια: Μαρίνα Ψειράκη
Ηχοληψία: Σταυρούλα Κεσούρη
Σκηνικά: Ζαχαρούλα Βουγιουκλίωτη – Θοδωρής Μανίτσας
Επικοινωνία: Έρη Χριστοφορίδου

Στο βίντεο της εισαγωγής συμμετέχει η χορεύτρια Κωνσταντίνα Τζηκαλιού.

Ευγενική παραχώρηση αξεσουάρ για το βίντεο: “Harley Davidson Thessaloniki”, Κώστας Βάσσος.

Πληροφορίες:
Το Μπουφάν της Χάρλεϋ ή Πάλι καλά…
Κινηματοθέατρο Αθήναιον
Βασ. Όλγας 35
Τηλ. Επικοινωνίας – Πληροφορίες: 
Θέατρο Αθήναιον: 690 646 7283
Θέατρο52: 693 730 4340
Ημέρες και ώρες παραστάσεων:
Σάββατο, 25 Μαΐου στις 21.00
Κυριακή, 26 Μαΐου στις 21:00
Τιμές εισιτηρίων:
Γενική είσοδος: 10.00€
Προπώληση εισιτηρίων: 
Στο ταμείο του Θεάτρου και στην Goldmall.gr

Continue Reading

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Εκλεκτοί μουσικοί της ΚΟΑ στο πνεύμα της Εβδομάδας των Παθών με μελωδίες από τη Βιέννη, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο

Τη Μεγάλη Δευτέρα, 29 Απριλίου, εκλεκτοί μουσικοί της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, μας εισάγουν στο πνεύμα της Εβδομάδας των Παθών με μελωδίες από τη…Βιέννη, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

Το κουαρτέτο εγχόρδων τετART-on (Μόρφω Παπαδημητρίου – βιολί, Κώστας Καραγεωργόπουλος – βιολί, Αλέξανδρος Παπανικολάου – βιόλα,Ήβη Παπαθανασίου – βιολοντσέλο) μας καλεί στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο με ένα πρόγραμμα που συγκινεί.

Ερμηνεύονται έργα συνθετών που έζησαν και έδρασαν στη μουσική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Τρεις συνθέτες, τρεις διαφορετικές εποχές, μία πόλη.

Ξεκινώντας από το Τέταρτο Κουαρτέτο Εγχόρδων του Μπετόβεν. Σύνθεση θυελλώδη, γεμάτη ένταση.

Στη συνέχεια, παρουσιάζεται μια εκδοχή του κατανυκτικού κουαρτέτου εγχόρδων Fratres, του 88χρονου σήμερα Εσθονού συνθέτη Άρβο Περτ.

Τέλος, με αφορμή τα 200 χρόνια από τη γέννηση του «συνθέτη του Θεού» Άντον Μπρούκνερ, θα ακουστεί το Κουαρτέτο εγχόρδων του σε ντο ελάσσονα.

 

Το πρόγραμμα

 

ΛΟΥΝΤΒΙΧ ΒΑΝ ΜΠΕΤΟΒΕΝ (1770 – 1827)

Κουαρτέτο εγχόρδων αρ.4 σε ντο ελάσσονα, έργο 18 αρ.4

 

ΑΡΒΟ ΠΕΡΤ (γεν. 1935)

Fratres (εκδοχή για κουαρτέτο εγχόρδων)

 

ΑΝΤΟΝ ΜΠΡΟΥΚΝΕΡ (1824 – 1896)

Κουαρτέτο εγχόρδων σε ντο ελάσσονα

 

ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ

Κουαρτέτο εγχόρδων τετART-on

Μόρφω Παπαδημητρίου, βιολί

Κώστας Καραγεωργόπουλος, βιολί

Αλέξανδρος Παπανικολάου, βιόλα

Ήβη Παπαθανασίου, βιολοντσέλο

 

Στις 19:00, μία ώρα πριν την έναρξη της συναυλίας, θα προηγηθεί ξενάγηση στους χώρους του Μουσείου.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Continue Reading

ΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ